Prosty sposób na ewaluację wydarzeń kulturalnych

Realizujesz wydarzenie kulturalne i potrzebujesz przeprowadzenia ewaluacji wśród jego uczestników. Takie zadanie brzmi zwyczajnie, dopóki nie uświadomisz sobie, że przegonienie kilkudziesięciu osób przez ankietę ewaluacyjną po wszystkim to raczej chybiony pomysł. Czy w takim wypadku nie da się w żaden sposób zebrać żadnych informacji od uczestników wydarzeń kulturalnych? Owszem, da się. W prosty sposób. Tak prosty, że wiedzą o nim nieliczni. Pora to zmienić.

Lubię chodzić na spotkania ludzi z sektora. Najbardziej lubię kiedy takie spotkania się kończą i kiedy można na spokojnie przy kawie i innych napojach pogadać o różnych, kompletnie odjechanych rzeczach. To właśnie z takich rozmów wynoszę zwykle najwięcej odkrywczych rzeczy.

To, o czym teraz pisze jest jedną z nich, wyniesioną z któregoś NetWtorku. Tak, to to spotkanie, gdzie się zwykle rozmawia o komputerach. Ale rozmowy po, to już inna bajka.

Po co ewaluować wydarzenie kulturalne

Załóżmy, że organizujesz pokaz filmowy, który ma na celu przybliżenie widzom tematyki edukacji globalnej. Po wszystkim wypadałoby się dowiedzieć kto na takim pokazie był, skąd się o pokazie dowiedział i czy mu się podobało. Można też sprawdzić widownię pod kątem grup wiekowych i płci. Dzięki temu zbierzemy informacje, które pomogą nam podsumować nasze działania promocyjne i przygotować następne tego typu wydarzenia. Zresztą pewnie dostaliśmy na taki pokaz dofinansowanie i jak w każdym projekcie musimy zrobić ewaluację.

Teraz wyobraź sobie, że ktoś cię prosi o wypełnienie ankiety ewaluacyjnej przy wyjściu z kina. Ja bym taką osobę ominął szerokim łukiem, obdarzając ją przy okazji dziwnym spojrzeniem. A własnie teraz chcesz się postawić w miejscu takiej ankietującej osoby.

Czy ewaluacja wydarzeń kulturalnych jest w ogóle wykonalna? Jest. O ile przestaniemy myśleć o ankietach.

Kupon Ewaluacyjny

Przed podobnymi wyzwaniami stawali na pewno wszyscy organizatorzy różnych wydarzeń kulturalnych. Aż wreszcie Pracownia Badań i Innowacji Społecznych „Stocznia” wraz z partnerami zebrała sposoby ewaluowania w jeden duży, ogólnodostępny narzędziownik. Sama publikacja nazywa się „Miniporadnik ewaluacji dla realizatorów projektów Edukacji kulturalnej” i powstała na potrzeby ewaluacji projektów dofinansowanych przez MKiDN, ale nic nie stoi na przeszkodzie, żeby wykorzystać zebrane w nim informacje do ewaluowania każdego działania kulturalnego – bo źródło finansowania jest w tym przypadku najmniej istotne.

Wśród kilku narzędzi ewaluacyjnych znalazł się Kupon Ewaluacyjny – moim zdaniem prawdziwa perełka dla ewaluatorów.

Żeby zrozumieć jego działanie wystarczy przeczytać, co o jego wykorzystaniu piszą autorzy:

Każdemu z uczestników wręczamy papierowy kupon w kształcie banknotu (może wcześniej leżeć na siedzeniu, ale w przypadku młodszych uczestników lepiej rozdawać je po zakończeniu wydarzenia).

Na każdej krawędzi kuponu umieszczone jest inne pytanie. Na krótszych rogach znajdują się pytania o zagadnienia demograficzne – na jednym boku – o płeć, na drugim np. o wiek. Na dłuższych bokach umieszczone są pytania dotyczące opinii na temat wydarzenia, np. prośba o ocenę jego atrakcyjności na skali.

Widzowie udzielają odpowiedzi poprzez przerwanie kartki w odpowiednim miejscu i wrzucenie jej do specjalnego pojemnika/kosza lub oddanie organizatorom.

Sam kupon w wersji przygotowanej na potrzeby Miniporadnika, w wersji dla osób młodszych, wygląda tak:

Możemy skorzystać z gotowych wzorów Kuponów, albo bazując na „przedzierankowej” metodzie stworzyć coś własnego. Nie trzeba nikogo ganiać z żadną ankietą, nie istnieje problem długopisów potrzebnych do jej wypełnienia i nie istnieje tłumaczenie widowni co to jest ta „ankieta ewaluacyjna”.

Niestety rozwiązanie to ma też swoje wady:

• Możemy zbierać tylko informacje zero-jedynkowe (tak/nie, zaznacz/nie zaznaczaj). Nie ma możliwości zebrania żadnych danych opisowych.
• Kupon nie jest duży i wymaga od nas ograniczenia liczby zadawanych pytań.

Gdzie ten kupon?

Oprócz samego kuponu do dyspozycji mamy jeszcze kilka innych narzędzi razem z podręcznikami i informacjami jak ich używać. Wszystko w jednym pakiecie, który… jest porozrzucany po różnych stronach. To tak, żeby nie było za łatwo.

Gdyby ktoś z organizacji realizującej projekty z MKiDN mi o tym nie powiedział, to bym nawet nie wiedział czego mam szukać. Dlatego nadrabiam to niedopatrzenie wszystkich zaangażowanych w projekt i puszczam te informacje dalej. Niech wam służą. Szczególnie, że wszystkie dostępne są na otwartych licencjach Creative Commons Uznanie Autorstwa (CC BY).

• Wszystkie dokumenty są dostępne w postaci pdf między innymi na stronie Mazowieckiego Obserwatorium Kultury.
• Dodatkowe arkusze robocze w postaci plików xls i kilku wariantów ankiet, między innymi w wersji dla osób niewidomych, są dostępne na stronach Stoczni (która po zmianie wyglądu swojej strony zgubiła kilka linków).

Pobierając materiały z tych dwóch źródeł zdobywamy kompletny pakiet. Polecam przeczytać i pobawić się Kuponem przy najbliższej okazji.

A jeśli znacie równie użyteczne narzędzia do ewaluacji projektów, to zapraszam do podrzucenia informacji i linku w komentarzach.

Prosty sposób na ewaluację wydarzeń kulturalnych by Karol Krzyczkowski is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.