Naszą ulubioną mantrą w promocji wolontariatu jest ta, że „wolontariat rozwija kompetencje miękkie potrzebne na rynku pracy”. I właściwie ciężko się z tym nie zgodzić, dopóki ktoś nie zapyta się skąd to wiemy i jakie kompetencje z wolontariatu są wykorzystywane w pracy. Zamiast odpowiadać na to pytanie najlepiej, żeby taka osoba odpowiedziała sobie na nie sama. Mamy na to nawet dość sprawny sposób.
Łatwo jest wolontariat podsumować po jego zakończeniu. Służą do tego między innymi narzędzia do autoewaluacji, albo całe schematy potwierdzające zdobyte kompetencje wspierane przez zewnętrznych ekspertów, jak chociażby obecny w Polsce dzięki Fundacji Dobra Sieć certyfikat LEVER.
Trudniej jest przekonać kogoś wolontariacko niedoświadczonego, że jego działanie w schronisku poszerzy jego możliwości na rynku pracy. Jest to jednak o tyle cenne, że wpływa na zmianę oceny samego wolontariatu przez taką osobę i może wpłynąć na zmianę jej motywacji poprzez pokazanie konkretnych korzyści. A niewłaściwa motywacja i źle postawione cele mogą skutecznie uziemić każdego wolontariusza.
Gra w kompetencje
Aby ułatwić proces poznawania swoich kompetencji oraz możliwości, jakie płyną między innymi z wolontariatu, Duńskie Stowarzyszenie Edukacji Dorosłych (DAEA – Danish Adult Education Association) stworzyło prostą karcianą grę do wykorzystania podczas warsztatów. Dzięki Fundacji Dobra Sieć gra dostępna jest także po polsku.
Jak mówi instrukcja do gry:
Gra pozwala przybliżyć uczestnikom wagę umiejętności miękkich podczas wyboru zawodu. Nie zawsze każdy typ pracy jest dla nas odpowiedni, warto, abyśmy zdawali sobie sprawę z tego, że będąc osobą nieśmiałą nie będziemy komfortowo czuli się w roli przedstawiciela handlowego, a osoba łaknąca kontaktu z ludźmi w spokojnej pracy w bibliotece.
Gra w wersji polskiej składa się z 80 Kart Kompetencji podzielonych na 8 grup i 70 Kart Pracy. Jest przeznaczona dla 6 osób, ale przy odrobinie wprawy można eksperymentować z liczbą i liczebnością grup.
Zasady gry są proste. Poniżej przykładowa runda – szczegółowe zasady są załączone do gry.
- W rundzie jedna osoba jest pracodawcą, pozostali są osobami szukającymi pracy.
- Osoby szukające pracy losują 8 Kart Kompetencji, po 1 karcie z każdej grupy.
- Pracodawca losuje 3 Karty Pracy, spośród których wybiera jedną i przedstawia ją graczom, opisując jakich kompetencji jego zdaniem wymaga ta praca.
- Gracze spośród swoich kart wybierają jedną, która ich zdaniem najlepiej pasuje do danej pracy i wykładają je na stół, po czym po kolei opisują dlaczego ich zdaniem ta kompetencja pasuje do profilu pracy. (To tu dzieje się magia, kiedy gracze naprawdę dochodzą do ciekawych wniosków)
- Po wysłuchaniu wszystkich, gracz będący pracodawcą wybiera tę kompetencję, która jego zdaniem najlepiej odpowiada pracy. Gracz, który przedstawił tę kompetencję dostaje Kartę Pracy jako punkt.
- Koniec rundy, kolejna osoba zostaje pracodawcą, nowe rozdanie kart.
- Grę wygrywa osoba która zbierze określoną liczbę lub najwięcej punktów.
Gra jest narzędziem edukacyjnym, w którym chodzi o pozyskanie refleksji od graczy, a w mniejszym stopniu o zwycięstwo. Powinna być częścią szerszego warsztatu, w którym jest miejsce na dyskusje i zebranie wniosków uczestników po zakończeniu rozgrywki.
Jest to o tyle istotne, że w wielu przypadkach gracze potrafią wybronić kompetencji, które na pierwszy rzut oka nie pasują do proponowanego profilu pracy (to tu jest właśnie ukryta magia tej gry). Warto jest zapytać ich o kilka rzeczy:
- Jak dobierali kompetencje opisując proponowaną pracą jako pracodawcy?
- Dlaczego wybierali takie, a nie inne kompetencje jako osoby szukające pracy?
Wnioski mogą być bardzo ciekawe – zachęcam do spróbowania.
Dla kogo
Właściwie, to mogę z czystym sumieniem napisać, że gra jest dla każdego, bo pokazuje jak wiele w przyszłej pracy zależy od umiejętności miękkich.
Ale z naszej grupy zainteresowania w pierwszej kolejności wymieniłbym koordynatorów wolontariatu i pośredników wolontariatu. Bo to od tych osób zależy jak dalej kierowani i zarządzani są wolontariusze. Warto przy okazji tej gry odświeżyć sobie trochę wiedzy i zastanowić nad tym, czy na pewno mamy wszystkie informacje o kompetencjach wolontariuszy, którymi zarządzamy. No i takie osoby dalej mogą samodzielnie wykorzystać grę w działaniach kierowanych do swoich wolontariuszy.
Doświadczeni wolontariusze na pewno w ramach gry mogą sięgnąć do własnych doświadczeń. W ramach wykonywanych już prac rozwijali kompetencje miękkie, które między innymi mogą znaleźć na Kartach Kompetencji w grze. To pokaże im jak te kompetencje, zdobywane czasami w dziedzinach bardzo odległych od możliwego zatrudnienia, pomagają im na rynku pracy.
Świeżyny, czyli osoby bez wolontariackiego doświadczenia albo bez doświadczenia na rynku pracy – dla nich ta gra powinna być połączona z wprowadzeniem na temat tego czym są kompetencje miękkie. Moim zdaniem gra oprócz uświadomienia kształtu i roli tych kompetencji powinna być refleksją na temat planowania swojego rozwoju społecznego i zawodowego.
Samodzielne rozwijanie gry
W wersji polskiej, jak już pisałem, dostępnych jest 80 Kart Kompetencji i 70 Kart Pracy. W wersji oryginalnej za to mamy aż 100 Kart Pracy, oraz 20 pustych kart dla nowych zawodów, dzięki czemu można dostosować grę do nowych możliwości pojawiających się na rynku. Zawód „bloger”? Dlaczego nie 😉 Jest to zachętą do samodzielnego dostosowywania narzędzia do potrzeb.
Gra powinna być co jakiś czas ewaluowana – ostatnie takie działanie zrealizowane było przez twórców w 2014 roku. Jeśli wnosimy do gry jakieś modyfikacje, to warto się wtedy nimi podzielić z twórcami i tłumaczami. Dzięki temu będzie mogła z nich skorzystać szersza społeczność.
Zasoby
Wersja polska gry do samodzielnego wydruku i cięcia:
Jeśli potrzebujecie gry w bardziej uniwerslanej językowo wersji, na przykład do wykorzystania w projektach międzynarodowych, to można także skorzystać z jej wersji po angielsku:
- Competence Game – Instructions (pdf)
- Competence Game – Job Cards (pdf)
- Competence Game – Competence Cards (pdf)
W ramach podziękowania za tłumaczenie
Gra jest jednym z zasobów wykorzystywanych przez asesorów modelu LEVER. W jej polską wersje możemy grać dzięki Fundacji Dobra Sieć. Jeśli więc będziecie kiedykolwiek ją wykorzystywali, to na koniec wspomnijcie o tym, że uczestnicy mogą szczegółowo zweryfikować i certyfikować swoje kompetencje zdobyte w ramach wolontariatu poprzez stronę certyfikatlever.pl.
Zachęcam do testowej gry we własnym gronie i podzielenia się uwagami i refleksjami w komentarzach.
To jak wam się grało?
Źródła
Podobał ci się ten tekst?
Postaw mi za to kawę, pomoże to mi pisać kolejne.
Gra w kompetencje by Karol Krzyczkowski is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.