Zamiast liczyć na szczęście przy ocenianiu i zaklinać oceniających, warto samemu postarać się o kilka dodatkowych punktów. Zarówno takich, które można zyskać, jaki tych, których nie warto stracić podczas oceny. Poniżej mała ściągawka na co zwrócić uwagę we FIO 2018.
Jakub Wygnański kiedyś komentując konkursy ofert dla organizacji pozarządowych z dużą liczba priorytetów i składanych wniosków określił je mianem pozarządowej ruletki. Mnogość różnych działań, które muszą być przełożone na punkty i zestawione w jednej liście rankingowej, oraz liczba osób oceniających i mnogość stylów oceniania powoduje, że w całym konkursie rządzi przypadek.
Największą ruletką jest Fundusz Inicjatyw Obywatelskich. Nie ma w tym nic dziwnego, bo to największy fundusz, z największą liczbą składanych przy każdej edycji wniosków. Przynajmniej do czasu uruchomienia kolejnej tury Funduszy Norweskich/EOG.
Zamiast więc liczyć na ruletkę warto samemu zatroszczyć się o swoje szczęście i opisać wszystko to, na co zwracają uwagę i co punktują oceniający.
Kryteria strategiczne
Realizując kryteria strategiczne zyskujemy premie punktowe. Samymi kryteriami dotacji nie da się wygrać, ale nie spełniając ich można w konkursie być pod kreską dofinansowań.
Opisuję kryteria dostępne dla wszystkich organizacji. Osobne premie punktowe naliczane są za wielkość ośrodka, z którego pochodzi organizacja, obrót roczny i debiut we FIO, ale te nie dotyczą wszystkich.
Kryteria oceniane są zero-jedynkowo nie punktowo. Jeśli są spełnione, to dostajemy całą premię punktową. Nie można dostać części premii.
Uwaga: kryteria strategiczne nie obowiązują w Priorytecie 1.
Z interesujących nas kryteriów w konkursie 2018 są 2.
Kryterium 3
Premia +20 punktów
Oferta, której główny cel dotyczy jednego ze wskazanych obszarów:
- Partycypacja publiczna
- Kontrola obywatelska
- Rozwój wolontariatu
- Rozwój think-tanków obywatelskich
- Edukacja obywatelska, w tym edukacja historyczna i realizowana w formach uniwersytetów ludowych
- Rozwój instytucjonalny organizacji, w tym tworzenie porozumień, organizacji parasolowych, federacji itp.
Jak dodatkowo zaznacza regulamin „3 Kryterium Strategiczne będzie spełnione, jeżeli cel główny będzie bezpośrednio, wprost dotyczył jednego z wymienionych obszarów.”
Główny cel wskazany jest w tym wypadku mocno i dobitnie w 2 miejscach. Jeśli twój projekt da się tak przeformułować i ułożyć w logice, żeby głównym celem był jeden z powyższych punktów, to masz szanse na premię.
Pod głównym celem w logice projektowej są umieszczone cele szczegółowe i to w nich jest miejsce na bardziej szczegółowy opis. W celu głównym wprost opisz to, co jest oznaczone w punktach. Odwołaj się do tego w projekcie. Jeśli chcesz zrobić wyjazd wakacyjny dla młodych ludzi, to zrób z tego szkołę letnią z warsztatami, spotkaniami, dyskusjami i pisz o edukacji obywatelskiej. Sam wyjazd to tylko narzędzie.
Idź na jakość, nie na ilość – wystarczy dobre wstrzelenie się w jeden punkt, niż naciągane wchodzenie w kilka – np. „Rozwój edukacji obywatelskiej poprzez praktyczne działania wolontariuszy w zakresie kontroli obywatelskiej w budowanej sieci organizacji pozarządowych…”
Kryterium 4
Premia +5 punktów
Integralnym elementem Oferty są działania bezpośrednio dotyczące obchodów 100-lecia niepodległości Polski.
Integralność, oznacza w tym przypadku to, że takie działanie pasuje tematycznie do oferty, a nie jest tam wciśnięte na siłę. Obchody 100-lecia mogą być tak szeroko zdefiniowane, jak tylko chcemy i pozwala nam na to nasza kreatywność (i historia).
Warto wyjść z pudełka wojenno-zbrojnego i pomyśleć o tym z punktu rozwoju społecznego. II Rzeczpospolita miała wielu ciekawych społeczników jak „Dziadek” Lisiecki, Janusz Korczak, Henryk Jordan, działały organizacje skautingowe i gimnastyczne, rozwijała się filantropia.
Weryfikacja
Oceny spełnienia Kryteriów Strategicznych dokonywać będą eksperci na podstawie deklaracji Oferenta oraz uzasadnienia zawartego w Ofercie – punkty zostaną przyznane ofercie w przypadku zgodnej opinii ekspertów co do spełnienia kryterium.
Oznacza to dla nas, że oceniający nie może mieć wątpliwości, że oferta spełnia dane kryterium. Kryterium 3 weryfikowane jest przez brzmienie celu głównego i tu akurat łatwo jest je zweryfikować. Kryterium 4 wynika z opisu działania. Warto jest dać oceniającym wskazówkę i w opisie dodatkowo zaznaczyć, że działanie wpisuje się w 4 Kryterium strategiczne.
Kryteria merytoryczne
Jedynym narzędziem, którym posługują się eksperci przy ocenie wniosków jest karta oceny, będąca załącznikiem do regulaminu. I niestety wygląda ona dość ubogo, bo zawiera tylko 5 ocenianych pozycji, w których można odstać 100 punktów. Każda z ocenianych pozycji opisana jest kilkuzdaniowym opisem, który wskazuje ekspertowi co ma we wniosku ocenić. Ale oceniany jest także brak opisanych w karcie ocen informacji.
Warto zwrócić uwagę na sformułowania z karty i odpowiednie opisanie ich we wniosku.
1 kryterium merytoryczne
Ocena maksymalnie 30 punktów
Adekwatność oferty w odniesieniu do celów programu oraz celów i potrzeb jego uczestników i organizacji zaangażowanych w jego realizację.
Ten opis jest trochę zagmatwany, więc rozłóżmy go logicznie na prostsze określenia. Oferta musi być adekwatna do:
- celów programu
- celów i potrzeb uczestników
- celów i potrzeb organizacji zaangażowanych w jego realizację
Akurat logika jest tu zagmatwana, bo urzędnicy lubią bełkot, z którego wychodzą potem takie kwiatki jak „cele uczestników”. Nie wiem przez kogo są pisane te regulaminy i czy ci ludzie dostają premie za zagmatwane wielokrotnie złożone zdania.
Ale pojawiają się tu dwie bardzo konkretne rzeczy, które mają wpływ na ocenę:
- potrzeby uczestników – czyli jeden z najistotniejszych elementów logiki projektowej, diagnoza na podstawie której wiemy, że dane działanie jest potrzebne naszej grupie docelowej. Od tego tej analizy zależy, czy projekt się powiedzie, czyli czy będą zainteresowani nim beneficjenci. We wniosku powinniśmy pokazać, że projekt był tworzony przy współpracy z beneficjentami, a nie dla beneficjentów (i to jeszcze tak, że beneficjenci nic o tym nie wiedzieli).
- potrzeby organizacji zaangażowanych w realizację – brak tej informacji wpłynie na niepełną ocenę kryterium. W związku z tym, że FIO ma wpływać też na organizacje, które realizują projekt, musimy wiedzieć co jego realizacja nam da i dlaczego tego potrzebujemy. Po co nam nowi odbiorcy, nowa wiedza i umiejętności? Po co nam wypromowanie organizacji i rozpoznawalność?
2 kryterium merytoryczne
Ocena maksymalnie 20 punktów
Jakość planu działań zawartych w ofercie i sposobu jego realizacji.
Niby takie nic, a oceniane na 1/5 wartości wszystkich punktów do zdobycia w ocenie merytorycznej. Tu można dużo przegrać.
Tu mamy 2 rzeczy podlegające ocenie
- Jakość planu działań – czyli harmonogram z podziałem na zadania, przełożenie poszczególnych zadań na cel główny, logika projektu.
- Sposób realizacji tego planu – tu jest pole do popisu na temat tego, jak mamy zamiar realizować projekt. A dokładnie co zrobimy, jeśli nasz projekt nie pójdzie tak, jak sobie tego życzymy. Analiza ryzyka, to przewidywanie wszystkich możliwości, że coś pójdzie nie tak i z góry zaplanowanie działań naprawczych. Zaplanowanie, czyli ułożenie w działaniach, czasie i budżecie. Jeśli nie przewidujemy wpadek, to znaczy, że nie do końca przemyśleliśmy nasz projekt i za to zostaną nam obcięte punkty. Z najprostszych ryzyk projektowych możemy wyciągnąć na przykład: mniejszą liczbę uczestników projektu niż założono w ofercie, albo wycofanie się uczestników przed zakończeniem działania. I co wtedy zrobicie, żeby obronić założone wskaźniki?
3 kryterium merytoryczne
Ocena maksymalnie 15 punktów
Wpływ działań zawartych w ofercie na uczestników, organizacje zaangażowane w realizację oferty oraz inne podmioty będące interesariuszami działań. W tym także trwałość rezultatów działań zawartych w ofercie i jakość środków mających na celu upowszechnienie rezultatów.
Znowu rozkładając tego tasiemca na prostsze zdania mamy:
- Wpływ działań projektowych na uczestników
- Wpływ działań projektowych na organizacje zaangażowane w jego realizację
- Wpływ działań na innych interesariuszy
- Trwałość rezultatów
- Jakość środków mających na celu upowszechnienie rezultatów
Wpływ projektu na uczestników wynika z opisu działań i celu projektu. Trwałość rezultatów to osobne zagadnienie, które opisałem we wpisie Produkt, rezultat, efekt, oddziaływanie – czym to jeść?
Pozostają nam 3 rzeczy, o których się zapomina w opisie projektu:
- Wpływ działań projektowych na organizacje zaangażowane w jego realizację – co nawiązuje do 1 kryterium merytorycznego, przy okazji którego opisaliśmy potrzeby naszych organizacji. Teraz powinniśmy opisać jak projekt przełoży się na ich zaspokojenie. Jeśli uda się związać z organizacją nowych odbiorców, to jak to zostanie wykorzystane.?Jeśli zdobędziemy nową wiedzę i nowe umiejętności, to co z nimi zrobimy?
- Wpływ działań na innych interesariuszy – żeby było wiadomo co tu napisać, odsyłam najpierw do definicji interesariuszy. To jak twój projekt wpłynie na pracowników, wolontariuszy, klientów, dostawców, konkurentów, władze państwowe, media, inne organizacje pozarządowe?
- Jakość środków mających na celu upowszechnienie rezultatów – jeśli nie założyliśmy w projekcie upowszechniania jego rezultatów, to ciężko mówić o ocenie jakości środków, którymi to chcemy robić, czyli nie dostaniemy za to punktów. Zaplanuj nawet najprostsze działania upowszechniające. Ściągawką z tego jak dobrze zabrać się za upowszechnianie projektu jest publikacja Upowszechnianie rezultatów w projektach edukacyjnych. Pomimo tytułu nie dotyczy tylko projektów edukacyjnych i nie tylko programu Erasmus+.
4 kryterium merytoryczne
Ocena maksymalnie 20 punktów
Możliwość realizacji oferty (w partnerstwie formalnym, w ramach oferty wspólnej bądź partnerstwie nieformalnym) z uwzględnieniem doświadczenia jej członków.
Ponownie 1/5 punktów za całą ocenę zostawiona na jedną, pozornie prostą rzecz – potencjał organizacji. Warto go pokazać w najszerszy możliwy sposób, bo tu można stracić wiele punktów.
O tym jak dobrze to zrobić w ofertach znanych z innych konkursów publicznych można przeczytać we wpisie Jak dobrze zaprezentować potencjał organizacji we wniosku o dotację. Gwarantuję, że nie będziecie mieli problemów z przełożeniem opisu do formularza FIO.
Podsumowanie
Jedną z kluczowych informacji w każdym konkursie jest informacja o tym co i na ile punktów będzie oceniane. Te informacje publikowane są w ramach każdego otwartego konkursu ofert i pozwalają nam na wstrzelenie się w klucz oceny.
Nawet najlepsze dopasowanie się do klucza nic nie da, jeśli nasz projekt będzie źle zaplanowany i źle napisany. Jeśli chcesz zgłębić ten temat i rozwinąć swój warsztat to polecam ci jeszcze te wpisy:
- Krótki wpis o krótkiej charakterystyce – co to jest streszczenie we wniosku i po co w nim jest oraz jak do niego podejść.
- Produkt, rezultat, efekt, oddziaływanie – czym to jeść? – czym kończy się projekt i czym się różni produkt od efektu?
- Promocja w projektach – jak i po co promuje się projekt?
- Prosty sposób na ewaluację wydarzeń kulturalnych – jak ewaluować wydarzenia, gdzie jest dużo ludzi i nikt nie poświęci czasu na wypełnienie ankiety.
- Jak dobrze zaprezentować potencjał organizacji we wniosku o dotację – czyli skąd oceniający wiedzą, że damy sobie rade z projektem?
- Jak wycenić wolontariat jako wkład własny do projektów? – czyli skąd się bierze wkład własny pozafinansowy.
Jeśli masz jakieś pytania odnośnie FIO, to dobrym miejscem, gdzie można je zadać jest ta grupa.
Powodzenia w planowaniu projektów i wypełnianiu wniosków.
Jak wywalczyć kilka dodatkowych punktów we FIO 2018 by Karol Krzyczkowski is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.